De brief van Paulus aan de Galaten

Auteur — Paulus

Tijd — 48 na Chr.

Samenvatting — Dit is feitelijk Paulus’ eerste brief die we in de Bijbel bezitten. Hij komt voort uit de gebeurtenissen van Handelingen 15:1-2. Bepaalde Joodse christenen predikten dat ook gelovigen uit de heidenen zich moesten laten besnijden en zich aan de bepalingen van de wet houden, om behouden te kunnen worden. Met deze prediking hebben zij ook de gemeenten in Galatië, die Paulus en Barnabas op de eerste zendingsreis hadden gesticht, in verwarring gebracht en beïnvloed. De gemeente te Antiochië besluit Paulus en Barnabas naar de apostelen en oudsten te Jeruzalem te zenden voor een beslissing in deze zaak. Maar nog voordat hij daarheen vertrekt, zendt Paulus de gemeenten in Galatië alvast deze brief, waarin hij zijn zienswijze in deze zaak uiteenzet. Zijn toon is emotioneel, omdat hij een dringend beroep op de gemeenten doet niet terug te vallen in het oude wettische denken. Hij noemt deze prediking ‘een ander evangelie’. Paulus redeneert dat zowel Jood als Griek beiden in Christus hun volledige behoudenis hebben. Zij zijn gerechtvaardigd, geadopteerd, vernieuwd en erfgenamen volgens de beloften aan Abraham. Vertrouwen stellen in de wet betekende enkel een slavernij tot de dood en kon geen levengevende vrijheid schenken, want alleen Christus kan die vrijheid geven. Paulus laat zien dat alle wettische afwijkingen van het evangelie afvalligheden zijn en zo gezien moeten worden. Terzijde blijkt ook dat deze predikers geprobeerd hebben Paulus voor te stellen als een onechte apostel, die bovendien al eerder over dit punt onenigheid had gehad met Petrus.

Hoewel de raad van apostelen en oudsten te Jeruzalem Paulus’ zienswijze deelt en dat per brief aan de gemeenten laat weten, blijkt dit probleem later toch weer de kop op te steken. Deze moeilijkheden waren de oorzaak van de problemen in Korinte waar 2 Korintiërs over gaat. Ook daar spreekt hij van ‘een ander evangelie’ en ‘een andere Jezus’ (2 Korintiërs 11:4). En het zal ook de aanleiding zijn geweest voor het schrijven van de brief aan de gemeente te Rome. Die laatste is veel minder emotioneel dan deze brief aan de Galaten, omdat het probleem daar nog niet de kop had opgestoken. Die brief is veel zakelijker en ook uitgebreider, maar hij gebruikt daar dezelfde argumenten als hier in zijn brief aan de Galaten. Je zou kunnen zeggen dat Galaten de snelle potloodtekening is en Romeinen het uitgewerkte schilderij.

Indeling van het boek

De aanloop – hoofdstuk 1

1. Inleiding en groet (“Paulus, een apostel die niet is aangesteld of gezonden door mensen, maar door Jezus Christus en God”) — hoofdstuk 1: 1 – 5
2. Paulus’ dringende waarschuwing tegen een ‘ander’ evangelie — hoofdstuk 1: 6 - 10
3. Zijn aanstelling als apostel – hoofdstuk 1:11 – eind

Zijn relatie tot de andere apostelen — hoofdstuk 2

1. Zijn evangelie niet verworpen door de apostelen en oudsten te Jeruzalem en Titus niet gedwongen zich te laten besnijden (dit slaat op het bezoek van Handelingen 11:30) – hoofdstuk 2:1 - 10
2. Zijn conflict met Petrus – hoofdstuk 2:11 - eind

Het ware evangelie — hoofdstuk 3 - 5

1. De rechtvaardiging uit geloof — hoofdstuk 3: 1 – 14 (verg. Romeinen 5:1 - 5)
2. De wet tegenover de belofte — hoofdstuk 3: 15 – eind (verg. Romeinen 4:13 - eind)
3. Slavernij tegenover vrijheid — hoofdstuk 4 – 5:12 (verg. Romeinen 6:15 - eind)
4. Leven naar het vlees tegenover leven naar de geest – hoofdstuk 5:13 – eind (verg. Romeinen 8:1 - 17)

Slot — hoofdstuk 6